Οι «Λάθος» Λόγοι

Το απόγευμα που βρισκόμουν στο δρόμο για το Δημαρχείο, η ζέστη και η κυκλοφοριακή συμφόρηση δημιουργούσαν την πλέον αφόρητη ατμόσφαιρα. Τόσο η Φύση όσο και οι Άνθρωποι συνηγορούσαν στην απόλυτη απορύθμιση της ψυχικής μου υγείας. Τουλάχιστον, έστω και παρά τη θέλησή μου, είχε δημιουργηθεί άφθονο χρονικό περιθώριο ώστε να σταματήσω τη μηχανή του αυτοκινήτου για να βαδίσω με τη σκέψη μου τα ασυνήθιστα σοκάκια του μυαλού που τόσο αγαπώ…

Κι ήταν η στιγμή που με κατέκλυσαν τα «γιατί» των ανθρώπων. Οι μικρές και οι πιο μεγάλες αιτιολογήσεις βάσει των οποίων λαμβάνουμε τις τιτάνιες ή λιλιπούτειες αποφάσεις της ζωής μας. Ο λόγος που με έκανε ν’ αλλάξω τη διαδρομή για το γραφείο, ώστε να διαπερνώ το Ζάππειο κι όχι από τη λεωφόρο Καλλιρρόης. Ο λόγος για τον οποίο ξυπνώ νωρίτερα, ώστε να απολαμβάνω ένα ισορροπημένο πρωινό. Ο λόγος για χάρη του οποίου διακήρυξα καθεστώς εμπάργκο στους απανταχού ανελκυστήρες, προτιμώντας ακόμα και τα εκατόν επτά σκαλιά για τον έκτο όροφο. Ο λόγος για τον οποίο αυτός ο Γάμος έπρεπε να λάβει χώρα. Σήμερα, το δίχως άλλο, στο Δημαρχείο.

Σκεφτόμουν, λοιπόν, ότι, καμιά φορά, οι λόγοι που καθοδηγούν τις αποφάσεις μας είναι στρωτοί, αυταπόδεικτοι και εξόφθαλμα συνυφασμένοι με την κοινή λογική. Άλλαξα τη διαδρομή μου ώστε να περνώ από μέρη τα οποία με ευχαριστούν στην όψη. Μετέβαλα τη διατροφή μου, ώστε να φροντίσω την υγεία μου. Ασκώ το σώμα μου έστω και με απλούς καθημερινούς τρόπους, ώστε να ενισχύσω τη φυσική μου κατάσταση.

Άλλες, πάλι, φορές, τα πράγματα μάλλον δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Ποιος ο λόγος να εκβιαστεί η λήψη μιας απόφασης; Ποιες αιτίες μπορεί να είναι τόσο δυνατές ώστε να οδηγήσουν στην ανάληψη ρίσκου; Τι μέγεθος ρίσκου θεωρείται «αιτιολογημένο» και τι «παράλογο»; Ποιος βάζει τα όρια, ποιος κινεί τα νήματα, ποιος απολογείται (και σε ποιον;) στο τέλος της ημέρας;

Προσωπικά, στο εν λόγω θέμα, μάλλον έχω περισσότερα ερωτήματα απ’ ότι απαντήσεις. Μολαταύτα, δεν μπορώ να κάνω τα στραβά μάτια όταν βλέπω τριγύρω μου, ολοένα και συχνότερα, ανθρώπους που αγαπώ ή που γνωρίζω να λαμβάνουν πληθώρα μικρών ή μεγάλων αποφάσεων βασιζόμενοι στους «λάθος» λόγους.

Βλέπω ανθρώπους να πληγώνουν εαυτόν και αλλήλους, στο όνομα της εγωιστικής τους διάθεσης να μην εκτεθούν συναισθηματικά. Γνωρίζω ανθρώπους που εγκλωβίζονται σε επιφανειακούς δεσμούς και στείρες επικοινωνίες, από φόβο μήπως εν τέλει απογοητευθούν, στο δρόμο προς τα ενδότερα. Βλέπω ανθρώπους να οδηγούνται στη λήψη προσωπικών αποφάσεων δεχόμενοι τεραστίων διαστάσεων κοινωνικές και οικογενειακές πιέσεις από αυτούς που ήταν (και παραμένουν) «έξω από το χορό». Βλέπω ανθρώπους άτολμους από οκνηρία. Βλέπω μυαλά κλειστά από σύμβαση. Βλέπω (και ξαναβλέπω) επαναλαμβανόμενα σφάλματα από συνήθεια. Βλέπω μηδενική προσπάθεια από επιλογή.

Κι επειδή οι αριθμοί δεν ψεύδονται, μετά λύπης μου διαπίστωσα ότι οι «λάθος» λόγοι ζουν ανάμεσά μας εδώ και καιρό. Είναι σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Είναι τα langoliers που κατασπαράζουν τη συνείδησή μας. Δρουν αθόρυβα κι είναι παντοδύναμοι. Είναι ο πιο συχνός επισκέπτης του κοινωνικού μου σύμπαντος και ο καλύτερος φίλος όσων αδυνατούν (ή αρνούνται) να συνειδητοποιήσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Είναι ο τοίχος στον οποίο κουτουλάνε οι προσδοκίες μας, και οι ταμπέλες που αποδεχόμαστε στωικά για τις επιθυμίες μας. Και το χειρότερο: είμαστε εθισμένοι σε αυτούς! Σα να μας άφησαν κάποια στιγμή ελεύθερη τη βούληση ώστε να επιλέξουμε την οδό της Αρετής, κι εμείς νιώσαμε ασφαλέστεροι κατηφορίζοντας το δρόμο της Κακίας. Περιττό, δε, να πω, πως το πλέον κρίσιμο χαρακτηριστικό γνώρισμα των «λάθος» αποφάσεων είναι το γεγονός ότι τα κίνητρά τους αποκαλύπτονται, πάντα μα πάντα, κατόπιν εορτής.

Για να μην τα πολυλογώ, κατάφερα, με τα πολλά και παρά τις πνευματικές μου περιπλανήσεις, να φτάσω στο Δημαρχείο. Ήμουν, δηλαδή, κι εγώ εκεί όταν έλαβε χώρα η πνευματική, πολιτειακή και κοινωνική συνένωση δύο αδούλευτων ψυχών, ενώπιον Αρχών και Οικογενειών. Ήμουν βουβός μάρτυρας κατά την ανταλλαγή πολυφορεμένων όρκων λατρείας και συνοχής. Ήμουν σχεδόν κοινωνός μιας απόφασης η οποία ελήφθη εξόφθαλμα για τους «λάθος» λόγους, την ώρα που οι απανταχού ανθρωπιστές της αιθούσης σφύριζαν αδιάφορα. Κι έτσι κι έγινε και προστέθηκε άλλη μια εγγραφή στη λίστα των ειλημμένων αποφάσεων για τους «λάθος» λόγους. Επειδή είθισται. Επειδή πιεζόμαστε ηλικιακά. Επειδή το επόμενο έτος τυγχάνει δίσεκτον. Επειδή ο Ερμής είναι ανάδρομος και η Σελήνη ευρίσκεται εις τον τέταρτον Οίκο. Επειδή «μπορούμε» (ή «δεν μπορούμε»).

Αναμασώντας το χρωματιστό κουφέτο που επάξια είχα κερδίσει με τη σιωπηρή αποδοχή μου, ελάχιστα λεπτά μετά την ολοκλήρωση της Παραστάσεως, βρέθηκα ξανά στην ανελέητη αγκαλιά του καύσωνα και της συμφόρησης, σχεδόν ανακουφισμένη. Άραγε, όταν έρθει η δική μου σειρά να λάβω αποφάσεις τέτοιου βεληνεκούς, θα είμαι σε θέση να αναγνωρίσω (και συνειδητά να αποδεχθώ) τους λόγους οι οποίοι θα καθοδηγήσουν τις επιλογές μου; Ή θα αφεθώ βορρά στη βολική θηριωδία της πνευματικής οκνηρίας;

«Μάθε σήμερα από τα λάθη των άλλων, μήπως αύριο καταφέρεις να προλάβεις τα δικά σου λάθη», επαναλαμβάνει ο άνθρωπός μου σε κάθε σχετική ευκαιρία. Και, ξέρεις τι; Έχει δίκιο…