Το τέλος κάθε χρονιάς με βρίσκει να διεκπεραιώνω πολυάριθμες διαδικαστικού τύπου εκκρεμότητες, για τις οποίες είμαι στην ευχάριστο θέση να ενεργώ αφ’ εαυτού. Μοιραία, λοιπόν, ο Δεκέμβριος δαπανάται (μεταξύ άλλων) σε κρίσιμες -πλην άχαρες- ανανεώσεις ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Κι είναι ένα αστείο θέμα συζήτησης τα ασφαλιστήρια συμβόλαια, κατ’ αρχάς γιατί οδηγούν τη σκέψη μου σε άβολους συνειρμούς και κατά δεύτερον γιατί τα πληρώνω για να το κάνουν.
Συχνά, λοιπόν, αναρωτιέμαι: θα ασφάλιζα το αυτοκίνητό μου στην περίπτωση κατά την οποία η ασφάλιση δεν ήταν υποχρεωτική από το νόμο;
Έχω καταλήξει πως η σταθερή πίστη μου στην παντοδυναμία του Murphy θα με οδηγούσε, εν τέλει, στην καταβολή του εν λόγω ασφαλίστρου, μη μπορώντας να ξεπεράσω το (ακλόνητο) θεώρημα, σύμφωνα με το οποίο «η πιθανότητα η μαρμελάδα να πέσει πάνω στο χαλί είναι ευθέως ανάλογη της αξίας του χαλιού». Για τους θεωρητικούς του είδους, αυτό σημαίνει απλώς πως, όσο μεγαλύτερη αξία έχει ένα χαλί, τόσο πιο πιθανό είναι, τελικώς, να λερωθεί από μαρμελάδα. Στο δικό μου μικρόκοσμο, τα πράγματα θα εξελιχθούν ως εξής: την πρώτη κιόλας εβδομάδα, εφόσον διέκοπτα την ασφάλιση, το κλειστό παρκινγκ στο οποίο εμπιστεύομαι καθημερινώς το αυτοκίνητό μου θα έπιανε φωτιά. Τόσο απλά.
Αυτό το (φαινομενικά αθώο) θεώρημα, πάντως, «ευθύνεται» σε μεγάλο βαθμό για την υπερκατανάλωση η οποία με χαρακτήριζε τα τελευταία χρόνια όσον αφορά στα ασφαλιστικά προϊόντα: ότι μπορούσε να ασφαλιστεί, καλυπτόταν αμέσως και με συνοπτικές διαδικασίες, επιβαρύνοντας ανεπανόρθωτα το μηνιαίο μου προϋπολογισμό και οδηγώντας με ταυτοχρόνως στην εξεύρεση ακροβατικών λύσεων ώστε να μη συμπέσουν παραπάνω από μία καταβολές ασφαλίστρων στον ίδιο μήνα. Τελικώς, και ομιλώ εκ πείρας, η ανασφάλεια είναι ένα στοιχείο τόσο έμφυτο στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και με τέτοιες προεκτάσεις ώστε κάθε προσπάθεια να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά διαμέσω οικονομικών καταβολών είναι πέρα για πέρα μάταιη.
Υπάρχουν, άραγε, «ασφαλιστικές καταβολές» οι οποίες να μην είναι οικονομικού χαρακτήρα; Ενδιαφέρουσα σκέψη…
Όπως η ανασφάλεια μπορεί να προσλάβει ποικίλες μορφές, έτσι κι η ασφάλεια (ή, καλύτερα, η ασφάλιση) δεν είναι μόνο ένα συμβόλαιο το οποίο ένας αντισυμβαλλόμενος συνάπτει με μια ασφαλιστική εταιρεία.
Ασφάλεια (μάλλον) είναι το αίσθημα της έλλειψης φοβίας απέναντι σε μια κατάσταση (ή έναν άνθρωπο) και ασφάλιση είναι η ενέργεια (ή κατάσταση) η οποία συμβάλλει αποτελεσματικά στο να νιώσεις ασφαλής. Ασφάλιση, δηλαδή, σου παρέχουν το κράνος, το μπουφάν, οι μπότες και τα γάντια με τα οποία εφοδιάζεσαι πριν από κάθε βόλτα με τη μοτοσυκλέτα σου. Ασφάλεια νιώθεις γνωρίζοντας πως, εάν κάποιο πρωί σε πλακώσει το πάπλωμα και δεν ακούσεις το βασικό ξυπνητήρι, υπάρχει εφεδρικό το οποίο θα χτυπήσει μόλις πέντε λεπτά αργότερα.
Το αίσθημα της ασφάλειας, όμως, δεν επιτυγχάνεται μόνο άμεσα, από πράγματα τα οποία κάνουμε, αλλά και εμμέσως, από πράγματα τα οποία δεν κάνουμε: όταν, λόγου χάριν, επιλέγουμε να οδηγούμε το αυτοκίνητο και όχι τη μοτοσυκλέτα μας για να διανύσουμε μια μεγάλη απόσταση, όταν δεν επιθυμούμε να εμπλακούμε στον καυγά δύο φίλων μας ή όταν, απλώς, κρατάμε τις πιο απόκρυφες και προσωπικές επιθυμίες μας για τον εαυτό μας…
Μη μου πεις ότι δε μακαρίζεις στιγμές κατά τις οποίες προστάτεψες τις σκέψεις σου από τα αδιάκριτα βλέμματα των θηρίων των καιρών μας. Θα είναι, μάλλον, ψέμα εάν υποστηρίξεις πως δεν κατέπνιξες μια επιθυμία σου κάποια στιγμή επειδή το ρίσκο το οποίο έπρεπε να πάρεις σε βύθιζε στην απόγνωση ή καταδείκνυε την αδυναμία σου να το διαχειριστείς. Όσο περνούν, δε, τα χρόνια, τόσο περισσότερο πείθομαι πως η σιωπή είναι χρυσός και ότι η έκθεση του μυαλού σου σε κακόβουλα μάτια και προκατειλημμένα αυτιά είναι η μεγίστη των ατυχιών.
Κι αφού έχω «αποδώσει δικαιοσύνη» κι ένιωσες, ήδη, να ταυτίζεται με την άποψή μου περί ασφάλειας, θα σε ρωτήσω ξεκάθαρα, τελείως αιρετικά και με αφοπλιστική αφέλεια: γιατί πρέπει να είμαστε πάντα (τόσο) ασφαλείς;
Γιατί, δηλαδή, αντί να καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια να συμβιβαστώ με την ιδέα της ασφάλειας, να μην εστιάσω την ενέργειά μου στο να συμβιώσω αρμονικά με το αίσθημα της ανασφάλειας; Και οι δύο επιλογές θέλουν κόπο, το δίχως άλλο. Όμως ποια από τις δυο τους είναι εκείνη η οποία θα σε βοηθήσει να μάθεις περισσότερα πράγματα και θα ενισχύσει το πρόσωπό σου, προσδίδοντάς του πραγματική προσωπικότητα; Αυτή η οποία τελικώς σε βυθίζει στην απραξία και την παθητική στάση, ή αυτή η οποία απαιτεί διαρκή ενασχόληση, επιμονή (υπομονή) και έκθεση σε εσένα, τους άλλους και το αβέβαιον;
Μέσα στο μυαλό μου έχει αποτυπωθεί η ιδέα ότι δύο είναι οι βασικές αρχές της μάθησης: η διαρκής επανάληψη και τα σημαντικά σφάλματα. Περιλαμβάνοντας και αυτή τη θεώρηση, ποια από τις παραπάνω επιλογές ζωής είναι αυτή η οποία σε εκθέτει σε μεγαλύτερο βαθμό σφαλμάτων ώστε είτε να απαιτηθεί από εσένα να τα αποφύγεις είτε να χρειαστεί να τα κάνεις; Ποια στάση ζωής θα σου ζητήσει να επαναλάβεις αποφάσεις, προτάσεις, θεωρήσεις ή σκέψεις για διαφορετικό κάθε φορά λόγο; Η ασφάλεια του καναπέ, της φυγής και της σιωπής, ή η ανασφάλεια της διαδρομής και η ευθύνη της απόφασης;
Γιατί να είσαι εσύ η αιτία για την οποία, το πλέον ελεύθερο στοιχείο του εαυτού σου, το μυαλό σου, κινδυνεύει να μπει (ή μπήκε ήδη και μάλιστα εν γνώσει του) σε στεγανά; Νομίζεις ότι είναι ένδειξη θάρρους να παραμένεις αμέτοχος της ζωής σου και να καταπνίγεις την έμφυτη ανάγκη σου να είσαι κοινωνός αυτής, απλώς και μόνο επειδή φοβάσαι να εμπλακείς; Ή μήπως αυτό είναι που αποτελεί ένδειξη ωριμότητας;
Έχοντας σκεφτεί (πολύ) καλά τις δικές μου απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, πήρα προ μηνός την ανώριμη απόφαση να ακυρώσω όσα ασφαλιστήρια συμβόλαια δεν ήταν υποχρεωτικά δια νόμου. Εφεξής, δοκιμάζω να διάγω το βίο μου ανασφαλώς, υποσχόμενη στον εαυτό μου να εκφράζομαι, να αποκαλύπτομαι και να εκτίθεμαι στις επιθυμίες μου όσο πιο συχνά μπορώ. Και για εμένα, όλες οι σκέψεις και όλες οι επιθυμίες αποτελούν (τουλάχιστον) κορυφαίες διδακτικές εμπειρίες. Μία από αυτές, είσαι, βεβαίως, και εσύ…
Συχνά, λοιπόν, αναρωτιέμαι: θα ασφάλιζα το αυτοκίνητό μου στην περίπτωση κατά την οποία η ασφάλιση δεν ήταν υποχρεωτική από το νόμο;
Έχω καταλήξει πως η σταθερή πίστη μου στην παντοδυναμία του Murphy θα με οδηγούσε, εν τέλει, στην καταβολή του εν λόγω ασφαλίστρου, μη μπορώντας να ξεπεράσω το (ακλόνητο) θεώρημα, σύμφωνα με το οποίο «η πιθανότητα η μαρμελάδα να πέσει πάνω στο χαλί είναι ευθέως ανάλογη της αξίας του χαλιού». Για τους θεωρητικούς του είδους, αυτό σημαίνει απλώς πως, όσο μεγαλύτερη αξία έχει ένα χαλί, τόσο πιο πιθανό είναι, τελικώς, να λερωθεί από μαρμελάδα. Στο δικό μου μικρόκοσμο, τα πράγματα θα εξελιχθούν ως εξής: την πρώτη κιόλας εβδομάδα, εφόσον διέκοπτα την ασφάλιση, το κλειστό παρκινγκ στο οποίο εμπιστεύομαι καθημερινώς το αυτοκίνητό μου θα έπιανε φωτιά. Τόσο απλά.
Αυτό το (φαινομενικά αθώο) θεώρημα, πάντως, «ευθύνεται» σε μεγάλο βαθμό για την υπερκατανάλωση η οποία με χαρακτήριζε τα τελευταία χρόνια όσον αφορά στα ασφαλιστικά προϊόντα: ότι μπορούσε να ασφαλιστεί, καλυπτόταν αμέσως και με συνοπτικές διαδικασίες, επιβαρύνοντας ανεπανόρθωτα το μηνιαίο μου προϋπολογισμό και οδηγώντας με ταυτοχρόνως στην εξεύρεση ακροβατικών λύσεων ώστε να μη συμπέσουν παραπάνω από μία καταβολές ασφαλίστρων στον ίδιο μήνα. Τελικώς, και ομιλώ εκ πείρας, η ανασφάλεια είναι ένα στοιχείο τόσο έμφυτο στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και με τέτοιες προεκτάσεις ώστε κάθε προσπάθεια να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά διαμέσω οικονομικών καταβολών είναι πέρα για πέρα μάταιη.
Υπάρχουν, άραγε, «ασφαλιστικές καταβολές» οι οποίες να μην είναι οικονομικού χαρακτήρα; Ενδιαφέρουσα σκέψη…
Όπως η ανασφάλεια μπορεί να προσλάβει ποικίλες μορφές, έτσι κι η ασφάλεια (ή, καλύτερα, η ασφάλιση) δεν είναι μόνο ένα συμβόλαιο το οποίο ένας αντισυμβαλλόμενος συνάπτει με μια ασφαλιστική εταιρεία.
Ασφάλεια (μάλλον) είναι το αίσθημα της έλλειψης φοβίας απέναντι σε μια κατάσταση (ή έναν άνθρωπο) και ασφάλιση είναι η ενέργεια (ή κατάσταση) η οποία συμβάλλει αποτελεσματικά στο να νιώσεις ασφαλής. Ασφάλιση, δηλαδή, σου παρέχουν το κράνος, το μπουφάν, οι μπότες και τα γάντια με τα οποία εφοδιάζεσαι πριν από κάθε βόλτα με τη μοτοσυκλέτα σου. Ασφάλεια νιώθεις γνωρίζοντας πως, εάν κάποιο πρωί σε πλακώσει το πάπλωμα και δεν ακούσεις το βασικό ξυπνητήρι, υπάρχει εφεδρικό το οποίο θα χτυπήσει μόλις πέντε λεπτά αργότερα.
Το αίσθημα της ασφάλειας, όμως, δεν επιτυγχάνεται μόνο άμεσα, από πράγματα τα οποία κάνουμε, αλλά και εμμέσως, από πράγματα τα οποία δεν κάνουμε: όταν, λόγου χάριν, επιλέγουμε να οδηγούμε το αυτοκίνητο και όχι τη μοτοσυκλέτα μας για να διανύσουμε μια μεγάλη απόσταση, όταν δεν επιθυμούμε να εμπλακούμε στον καυγά δύο φίλων μας ή όταν, απλώς, κρατάμε τις πιο απόκρυφες και προσωπικές επιθυμίες μας για τον εαυτό μας…
Μη μου πεις ότι δε μακαρίζεις στιγμές κατά τις οποίες προστάτεψες τις σκέψεις σου από τα αδιάκριτα βλέμματα των θηρίων των καιρών μας. Θα είναι, μάλλον, ψέμα εάν υποστηρίξεις πως δεν κατέπνιξες μια επιθυμία σου κάποια στιγμή επειδή το ρίσκο το οποίο έπρεπε να πάρεις σε βύθιζε στην απόγνωση ή καταδείκνυε την αδυναμία σου να το διαχειριστείς. Όσο περνούν, δε, τα χρόνια, τόσο περισσότερο πείθομαι πως η σιωπή είναι χρυσός και ότι η έκθεση του μυαλού σου σε κακόβουλα μάτια και προκατειλημμένα αυτιά είναι η μεγίστη των ατυχιών.
Κι αφού έχω «αποδώσει δικαιοσύνη» κι ένιωσες, ήδη, να ταυτίζεται με την άποψή μου περί ασφάλειας, θα σε ρωτήσω ξεκάθαρα, τελείως αιρετικά και με αφοπλιστική αφέλεια: γιατί πρέπει να είμαστε πάντα (τόσο) ασφαλείς;
Γιατί, δηλαδή, αντί να καταβάλλω κάθε δυνατή προσπάθεια να συμβιβαστώ με την ιδέα της ασφάλειας, να μην εστιάσω την ενέργειά μου στο να συμβιώσω αρμονικά με το αίσθημα της ανασφάλειας; Και οι δύο επιλογές θέλουν κόπο, το δίχως άλλο. Όμως ποια από τις δυο τους είναι εκείνη η οποία θα σε βοηθήσει να μάθεις περισσότερα πράγματα και θα ενισχύσει το πρόσωπό σου, προσδίδοντάς του πραγματική προσωπικότητα; Αυτή η οποία τελικώς σε βυθίζει στην απραξία και την παθητική στάση, ή αυτή η οποία απαιτεί διαρκή ενασχόληση, επιμονή (υπομονή) και έκθεση σε εσένα, τους άλλους και το αβέβαιον;
Μέσα στο μυαλό μου έχει αποτυπωθεί η ιδέα ότι δύο είναι οι βασικές αρχές της μάθησης: η διαρκής επανάληψη και τα σημαντικά σφάλματα. Περιλαμβάνοντας και αυτή τη θεώρηση, ποια από τις παραπάνω επιλογές ζωής είναι αυτή η οποία σε εκθέτει σε μεγαλύτερο βαθμό σφαλμάτων ώστε είτε να απαιτηθεί από εσένα να τα αποφύγεις είτε να χρειαστεί να τα κάνεις; Ποια στάση ζωής θα σου ζητήσει να επαναλάβεις αποφάσεις, προτάσεις, θεωρήσεις ή σκέψεις για διαφορετικό κάθε φορά λόγο; Η ασφάλεια του καναπέ, της φυγής και της σιωπής, ή η ανασφάλεια της διαδρομής και η ευθύνη της απόφασης;
Γιατί να είσαι εσύ η αιτία για την οποία, το πλέον ελεύθερο στοιχείο του εαυτού σου, το μυαλό σου, κινδυνεύει να μπει (ή μπήκε ήδη και μάλιστα εν γνώσει του) σε στεγανά; Νομίζεις ότι είναι ένδειξη θάρρους να παραμένεις αμέτοχος της ζωής σου και να καταπνίγεις την έμφυτη ανάγκη σου να είσαι κοινωνός αυτής, απλώς και μόνο επειδή φοβάσαι να εμπλακείς; Ή μήπως αυτό είναι που αποτελεί ένδειξη ωριμότητας;
Έχοντας σκεφτεί (πολύ) καλά τις δικές μου απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, πήρα προ μηνός την ανώριμη απόφαση να ακυρώσω όσα ασφαλιστήρια συμβόλαια δεν ήταν υποχρεωτικά δια νόμου. Εφεξής, δοκιμάζω να διάγω το βίο μου ανασφαλώς, υποσχόμενη στον εαυτό μου να εκφράζομαι, να αποκαλύπτομαι και να εκτίθεμαι στις επιθυμίες μου όσο πιο συχνά μπορώ. Και για εμένα, όλες οι σκέψεις και όλες οι επιθυμίες αποτελούν (τουλάχιστον) κορυφαίες διδακτικές εμπειρίες. Μία από αυτές, είσαι, βεβαίως, και εσύ…
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου